SANKTUARIUM MARYJNE

W TURSKU

   Około r. 1600 - nego zgorzał kościółek w Tursku. Odtąd proboszczowie z Gołuchowa przez blisko sto lat zarządzali Parafią Turską.

   1701 r. został mianowany proboszczem w Tursku Wojciech Lidnarski. Jego staraniem stanął kościółek drewniany na górze cmentarnej, wystawił też budynki plebańskie. Wielkie zasługi położył około tutejszej parafji. Proboszcz gołuchowski i tamtejsi dziedzice, dotychczasowi patronowie kościoła turskiego, obawiali się, by Lidnarski, fundator nowego kościółka, nie stał się również jego patronem więc doprowadzili do tego, że Lidnarski po osiemnastu latach mozolnej pracy musiał z żalem opuścić - to miejsce.

   1719 r.- Wojciech Walenty Lisiecki, proboszcz, jedlecki, był komendarzem w Tursku.

   1720 r. - Błażej Świątkiewicz, proboszcz droszewski, pełnił obowiązki komendarza w Tursku.

   1721 - 1725 r. - Franciszek Wolder, nie będąc dobrym gospodarzem, zaledwie pięć lat był tu proboszczem.

   1726 - 1729 r. - Wojciech Lisiecki, proboszcz jedlecki, powtórnie był komendarzem w Tursku.

   1729 - 1745 r. - Mikołaj Dzwoliński był tu wpierw komendarzem, a potem został proboszczem.

   1745 r. - Jakób Migliński niecałe trzy kwartały zarządzał parafią turską.

   1746 - 1753 r. - Jan Staniewicz dnia 26 IX. instytuowany i w dzień św. Andrzeja (30 XI.) introdukowany na proboszcza turskiego przez Ludwika Pełkę, kanonika chockiego dziekana i proboszcza pleszewskiego

   1753 - 1776 r. - Kazimierz Górzewicz, komendarz instytuowany na probostwo przez Andrzeja Piętkiewicza, surrogała kaliskiego, a instrodukowany przez proboszcza w Gołuchowie. Podczas jego urzędu stało się cudowne zdarzenie z Obrazem św.

    1777 - 1782 r. - dr Józef Przyłuski, krewny śp. Arcybiskupa Leona Przyłuskiego, który się u niego wychowywał, był rektorem szkół w Kaliszu (a następnie w Poznaniu) i równocześnie proboszczem turskim. Nie mogąc w Tursku zamieszkać, przybrał sobie za pomocnika Jana Nep. Alojzego Karpieńskiego od dnia 14-go lutego 1777 r. Po pięciu latach zrezygnował, uzyskawszy prezentę na Russów i Tykadłów w dekanacie stawiszyńskim. Potem został prałatem i dziekanem katedry poznańskiej. Jan Nep. Alojzy Karpieński (ur. w r. 1749 w Kobylime k., Krotoszyna - wychowanek OO. Jezuitów w Kaliszu) był najprzód prebendarzem) św. Różańca w Kobyhnie, od r. 1777 wikarjuszem w Tursku, 1782 proboszczem tamże. Za jego staraniem stanął nowy kościół w Tursku i parafja jedlecka do Turska została przyłączona - za zezwoleniem ówczesnego arcybiskupa Michała Poniatowskiego i Kapituły Gnieźnieńskiej z dnia 3-go lutego 1790 r. W r. 1794 został Karpieński obrany dziekanem dekanatu pleszewskiego, a Ks. Jan Kupczyk następnie kanonikiem kolegiaty kaliskiej. Zmarł, paraliżem ruszony, dnia 16-go marca 1806 r. o godz.. 11-tej w nocy w Czerminie k. Pleszewa. Zwłoki jego pochowane w podziemiach turskiego kościoła, w skarbcu zaś zawieszono jego portret.

   1797 r. - umarł w Tursku Stanisław Klijewski, wikarjusz-staruszek. Do Turska przybył 1766 r. Wykonywał obrazy, układał pieśni na cześć N. M. Panny, drukował je i darmo pomiędzy lud rozdawał.

   1801 - 1808 r. - po śmierci Karpieńskiego był komendarzem Gabrjel Cedorowicz , dziekan,a jego brat substytutem Józef Karpieński , młodszy brat poprzedniego.

   1808 - 1818 r. - Michał Siwczyński był plebanem w Tursku i Jedlcu. Za jego pasterstwa dziedzice Jedlca usilnie starali się o odłączenie Turska, ale bezskutecznie.

   1818 r. - Teodor Mikstacki, proboszcz - 1818 r. - w Korytach, jako dziekan był komendarzem w Tursku.

   1818 - 1819 r. - Gabrjel Cedorowicz, proboszcz w Gołuchowie i Stawiszynie, późniejszy kanonik gnieźnieński był administratorem kościoła w Tursku i Jedlcu.    

   1820 - 1821 r. - Makary Falkiewicz, proboszcz w Brzeziu był tu administratorem, komendarzem - sam ustąpił.

   1822 - 1838 r. - Franciszek Pełczyński proboszcz z Nowego Miasta n. W. był plebanem w Tursku i Jedlcu. Utworzył tu muzykę kościelną, wyskarżył i zabezpieczył znaczne kapitały kościoła, separację gruntów w Jedlcu bardzo korzystnie przeprowadził. Ale gdy się stosunki za bardzo naprężyły, musiał ustąpić.

   1838 - 1845 r. - Józef Karpieński, dziekan nowomiejski , po ustąpieniu Pełczyńskiego, został proboszczem w Tursku i Jedlcu. Dnia 3 - go kwietnia 1845 r. umarł nagle , paraliżem ruszony w konfesjonale przy słuchaniu spowiedzi wielkanocnej.

   1845 - 1846 r. - Falkiewicz dziekan z Żegocina pełnił obowiązki komendarza w Tursku.

   1846 - 1856 r. - Ksawery Garoliński byl tu pół wikariuszem, a następnie proboszczem.

   1857 r . - objął probostwo turskie Tomasz Basiński, poprzednoi dziekan i proboszcz pleszewski. Przeżył w Tursku czasy tzw. Kulturkampfu ( walki kulturnej ) i pracował tu do śmierci t. j. do dnia 28.IV.1896 r. Wydał w roku 1882 "Dzieje cudownego Obrazu N. Maryji Panny i kościoła w Tursku wraz z dodatkiem modlitw i pieśni". Za jego czasów po raz pierwszy wymalowano kościół turski.

   1896 r. - przejął zarząd parafii turskiej Laskowski, dziekan i proboszcz gołuchowski. Tego samego roku objął probostwo w Tursku Franciszek Maj. Zmarł 31.VIII.1907 r.

   1907 r. - objął zarząd parafii tutejszej dziekan Dziegiecki z Czermina k / Pleszewa.

   1908 r. - objął probostwo Łukasz Bembenek, proboszcz z Parlina. Pracował w parafii turskiej 22 lata. Zmarł 25.IX.1930 r. A przez kilkanaście lat był dziekanem dekanatu pleszewskiego.

   1930 r. - objął zarząd parafji turskiej Stanisław Gałecki, ówczesny administrator parafii jedleckiej, która tego samego roku została odłączona od Turska. Zaprowadził wzorowy porządek w tutejszym kościele, a w 1930 r. urządził, jako zastępca chorego dziekana Bembenka, szczególnie uroczyście trzydniowy odpust zielono - świątkowy. Odnowiono ołtarze św. Andrzeja i św. Alojzego.

   1931 r. - objął administrację parafji turskiej Jan Nep. Kupczyk , poprzednio wikariusz w bydgoszczy - introdukowany 26. XII. 1933 r. na proboszcza turskiego przez Kazimierza Niesiołowskiego, prałata domowego Ojca św. oraz dziekana i proboszcza pleszewskiego. Za czasów administracji J. Kupczyka dokonano gruntownej reperacji murowanego parkanu, otaczającego tutejszy kościół, oraz zbudowano 1933 r. nowy okazały budynek mieszkalny dla proboszcza.

    1938 - 1940 r. - Ks. Franciszek Jędrzejewski objął zarząd parafii turskiej 1.08.1938 r. W czasie okupacji hitlerowskiej w marcu 1940 r. był aresztowany i wywieziony do obozu więziennego w Dachau, gdzie zakończył życie 8.10.1942 r. w okolicznościach nieznanych.

    1945 - 1967 r. - proboszczem był Ks. Antoni Dobrzyński. Zmarł 26 kwietnia 1995 w Kołaczkowie gdzie jest pochowany.

    1967 - 1974 r. - proboszczem był Ks. Czesław Kurzawski do 24 stycznia 1974 roku i jest pochowany na tutejszym cmentarzu.

   1974 - 1984 r. - proboszczem był Ks. Stanisław Warmuz. Buduje ołtarz polowy i restauruje dom parafialny w którym zamieszkują Siostry Nazaretanki od roku 1967 do roku 1986. W latach 1984 - 1999 r. był proboszczem Parafii pw. Nawiedzenia NMP i Wszystkich Świętych w Kierzkowie. Zmarł w 1999 r., został pochowany na cmentarzu w Kierzkowie.

   1984 - 1993 r. - proboszczem był Ks. Jerzy Kunkel. Zmarł 10.09.1997 r. Pochowany został przy kościele Św. Marcina w Jarocinie.

   1993 - 2019 r. - proboszczem był Ks. Kan Paweł Kubiak do dnia swojej śmierci 18.XI.2019 r.

Z Jego woli został pochowany na turskim cmentarzu dn. 22.XI.2019 r.

   2019 r. - Z woli Jego Ekscelencji Biskupa kaliskiego Edwarda Janiaka proboszczem został ks. dr Piotr Górski.